Progesteron to jeden z najważniejszych żeńskich hormonów. Jest niezbędny do utrzymania i prawidłowego rozwoju ciąży, a jego niedobór może prowadzić do poronienia. Progesteron jest również jednym z podstawowych hormonów oznaczanych podczas leczenia niepłodności.
Za co odpowiada progesteron?
Progesteron to hormon wytwarzany przez jajniki. W trakcie ciąży jest produkowany również przez ciałko żółte i łożysko.
Jakie znaczenie ma dla naszego organizmu?
Dla funkcji rozrodczych człowieka ma on kluczowe znaczenie. Odpowiada za przemiany błony śluzowej jamy macicy: wydzielnicze – celem implantacji zarodka, a następnie doczesnowe – umożliwiające prawidłowy rozwój zarodka. Hormon ten wywołuje zmiany w gruczołach kanału szyjki, nabłonku pochwy i jajowodów, powoduje również przekrwienie, relaksację i rozpulchnienie mięśnia macicy. Procesy te sprzyjają prawidłowemu zapłodnieniu i rozwojowi późniejszej ciąży. Dodatkowo progesteron wspólnie z estrogenami stymuluje rozwój gruczołów piersiowych.
Dlaczego progesteron jest tak ważny podczas ciąży?
Progesteron jest kluczowym hormonem dla ciąży – stymuluje procesy umożliwiające zapłodnienie, przygotowuje narząd rodny do ciąży i implantacji zarodka, a także sprzyja wytworzeniu odpowiednich warunków do rozwoju łożyska i płodu.
Jakie ma zastosowanie w leczeniu niepłodności?
W diagnostyce płodności, oznaczenie poziomu progesteronu w połowie drugiej fazy cyklu pozwala określić, czy nastąpiła owulacja. Pozwala to ocenić prawidłowy przebieg cyklu kobiety. Progesteron może mieć też zastosowanie w leczeniu metodą zapłodnienia pozaustrojowego – w określonych sytuacjach można go zastosować w protokołach stymulacyjnych, w celu uzyskania komórek jajowych do zapłodnienia.
Jakie mogą być konsekwencje niedoboru progesteronu?
WAŻNE: Odpowiednia równowaga hormonalna warunkuje możliwość posiadania potomstwa. Niedobory progesteronu mogą zaburzać proces implantacji i rozwój zarodka, a także zwiększać kurczliwość mięśnia macicy, co może skutkować niepłodnością, poronieniami na różnych etapach ciąży lub przedwczesnym porodem. Z tego powodu bardzo istotne jest to, by – w przypadku podejrzenia nieprawidłowości – kobieta była pod stałą opieką lekarską i kontrolowała poziom hormonów.
Co może zaburzać prawidłowy poziom progesteronu?
W przypadku zaburzeń przebiegu cyklu, nieprawidłowy poziom progesteronu może być skutkiem braku jajeczkowania (gdy hormonu tego nie produkuje ciałko żółte, czyli struktura powstająca po owulacji w miejsce pęcherzyka owulacyjnego). Może również wskazywać na inne patologie, związane m.in. z funkcjonowaniem przysadki lub podwzgórza, torbielą lub nowotworem jajnika.. Każda z opisanych sytuacji wymaga kompleksowej diagnostyki i konsultacji ze specjalistą.
Kiedy należy badać jego poziom?
Najczęściej, w ocenie cyklu poziom progesteronu określa się w połowie drugiej fazy cyklu (przy cyklach 28- dniowych ok. 21 dnia cyklu).
Warto wiedzieć: W jakiej fazie cyklu wykonywać poszczególne badania hormonalne
Jak przygotować się do badania poziomu progesteronu?
Krew do badania pobierana jest na ogół rano, na czczo. W zależności od sytuacji i wskazań, lekarz może zalecić pomiary także w innych momentach.
Jakie są prawidłowe normy progesteronu u kobiet?
Poziom progesteronu świadczący o prawidłowej owulacji wynosi powyżej 5 ng/ml. Należy pamiętać, że normy odnoszą się do konkretnych momentów wykonywania badania, fazy cyklu, sytuacji pacjentki (czy jest w ciąży czy nie itp.).
- 0,07–1,25 ng/ml – w okresie menopauzy,
- 0,28–0,72 ng/ml – podczas fazy folikularnej,
- 0,64–1,63 ng/ml – podczas okresu okołoowulacyjnego,
- 4,71–18,0 ng/ml – podczas fazy lutealnej.
Czy wysoki poziom progesteronu zawsze oznacza ciążę?
Ilość progesteronu wydzielanego przez organizm kobiety spodziewającej się dziecka znacznie wzrasta – pod koniec ciąży może wynosić nawet ok. 250 mg/dobę. Dla porównania w fazie przedmiesiączkowej produkowane jest jedynie ok. 25-50 mg tego hormonu na dobę. Ciążę potwierdzić powinien jednak specjalista na podstawie odpowiedni badań.
Jednym z podstawowych badań po transferze zarodka jest oznaczenie poziomu progesteronu. W którym dniu po transferze wykonuje się takie badanie ?
WAŻNE: Po transferze zarodka rekomenduje się przeprowadzanie regularnych badań, tzw. weryfikacji. W ramach diagnostyki i konsultacji lekarskich oceniany jest poziom najważniejszych dla rozwoju ciąży hormonów: estradiolu, progesteronu i bHCG. Badania przeprowadzane są w 3, 6 oraz 10 dniu po transferze, a na podstawie uzyskanych wyników podejmowana jest decyzja o utrzymaniu lub zmianie dawkowania leków (luteiny; estrofemu).
Jakie są prawidłowe normy progesteronu w ciąży?
- 4 tydzień – 21,6 ng/ml,
- 6 tydzień – 26,2 ng/ml,
- 8 tydzień – 25,9 ng/ml,
- 10 tydzień – 30 ng/ml,
- 12 tydzień – 33,4 ng/ml,
- 14 tydzień – 39,5 ng/ml,
- 16 tydzień – 47,8 ng/ml,
- 18 tydzień – 51,8 ng/ml,
- 20 tydzień – 55,6 ng/ml,
- 22 tydzień – 65 ng/ml,
- 24 tydzień – 72,2 ng/ml,
- 26 tydzień – 81,6 ng/ml,
- 28 tydzień – 90,4 ng/ml,
- 30 tydzień – 104,5 ng/ml,
- 32 tydzień – 118,2 ng/ml,
- 34 tydzień – 134,8 ng/ml,
- 36 tydzień – 152,3 ng/ml,
- 38 tydzień – 159,4 ng/ml,
- 40 tydzień – 166,2 ng/ml
Konsultacja: dr Katarzyny Hasik, specjalista ginekologii i położnictwa z Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA w Gdańsku.
POLECAMY TAKŻE:
Dodaj komentarz