Czy ciąża po in vitro jest inna? Z pewnością jest wyjątkowa, ale czy wiąże się z większym ryzykiem? Czy jest trudniejsza? Czy wymaga szczególnego monitoringu? Te pytania zadają sobie wszystkie kobiety, które dzięki in vitro zostaną mamami. Zapytaliśmy więc o to dr. Janusza Pałaszewskiego, ginekologa-położnika, ordynatora Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta w Warszawie.
Czy ciąża po in vitro, ze względu na specyficzny sposób zapłodnienia, jest ciążą wysokiego ryzyka, wymagającą specjalnej opieki lekarskiej?
Sam fakt poczęcia dziecka metodą zapłodnienia pozaustrojowego nie jest wskazaniem do traktowania ciąży jako zagrożonej. Jednocześnie zdiagnozowana przyczyna niepłodności, która jest wskazaniem do zabiegu in vitro, może być czynnikiem ryzyka. Z tego powodu pacjentka od początku jest pod stałą opieką lekarską, a postępowanie z nią w trakcie ciąży też jest nieco ostrożniejsze.
„Z powodu wcześniejszych problemów z zajściem w ciążę, pacjentki po in vitro, częściej niż panie, które uzyskały ciążę w sposób naturalny, narażone są na krwawienia w pierwszym trymestrze ciąży, przedwczesne porody czy cukrzycę.”
Zaleca im się regularne kontrole i przeprowadzenie badań prenatalnych.
Czy ciąża po in vitro powinna być prowadzona w klinice, w której nastąpiło zapłodnienie, czy w każdej dowolnej przychodni?
Ciążę po in vitro, tak samo, jak ciążę powstałą naturalnie, może prowadzić każdy lekarz ginekolog. Nie ma więc konieczności, by po udanym zapłodnieniu pozaustrojowym zgłosić się do ośrodka, w którym leczyliśmy się z powodu niepłodności. W większości klinik leczenia niepłodności najczęściej wyodrębnione są jednak poradnie, zapewniające kompleksową opiekę nad ciężarną. Daje to pacjentkom poczucie bezpieczeństwa i możliwość kontynuacji opieki w ośrodkach, do których mają zaufanie.
Jak często zdarza się, że ciąża po in vitro jest ciążą wielopłodową? Czy taka ciąża wymaga wówczas specjalistycznej opieki?
Zgodnie z zaleceniami towarzystw medycznych, podczas programu zapłodnienia pozaustrojowego najczęściej pacjentce podawany jest pojedynczy zarodek. Takie działanie ogranicza ryzyko ciąży wielopłodowej. W niektórych przypadkach mogą istnieć wskazania do podania dwóch zarodków. Wówczas szansa na uzyskanie ciąży bliźniaczej z oczywistych powodów jest wyższa.
„W każdej sytuacji (niezależnie od tego, w jaki sposób doszło do poczęcia), ciąża wielopłodowa wymaga specjalnego prowadzenia.”
Może ona bowiem zwiększać ryzyko powikłań i poronień, a także wystąpienia u pacjentek chorób takich jak nadciśnienie czy cukrzyca. Jednak odpowiednia opieka specjalistyczna pozwala na zapewnienie przyszłej mamie bezpieczeństwa podczas ciąży.
Czy kobieta będąc w ciąży po in vitro musi wykonywać więcej badań, aniżeli w przypadku ciąży naturalnej?
Ciąża powinna być prowadzona zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i rekomendacjami dot. opieki okołoporodowej – niezależnie od metody poczęcia. Każdej pacjentce oczekującej potomstwa po zabiegu in vitro zaleca się wykonanie badań prenatalnych. Ważne, by przestrzegać zaleceń lekarza i ew. wykonać dodatkową diagnostykę, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Czy ciąża po in vitro zwiększa ryzyko wystąpienia jakichkolwiek dodatkowych schorzeń u matki?
Ciąża taka w żaden sposób nie zwiększa ryzyka wystąpienia schorzeń u matki. Jedynie wystąpienie ciąży mnogiej może mieć wpływ na zdrowie kobiety – niezależnie od metody poczęcia.
Czy zaraz na początku ciąży, kobieta powinna przyjmować leki podtrzymujące? Jak długo powinno się zażywać takie leki?
Wszystkie pacjentki, które uzyskały ciążę dzięki metodzie in vitro, do jej ok. 10., 12. tygodnia muszą przyjmować odpowiednie leki. W kolejnych tygodniach ich przyjmowanie jest uzależnione od stanu zdrowia oraz zaleceń lekarza.
Czy w przypadku ciąży po in vitro jest zwiększone ryzyko poronienia?
Ciąże po in vitro zazwyczaj wiążą się z większym ryzykiem wystąpienia poronień, nie jest to jednak związane z samą metodą zapłodnienia, a z wcześniejszymi problemami, które wywołały niepłodność u pacjentów (np. nieprawidłowości genetyczne). Wynika to również z faktu, że pacjentki decydujące się na zapłodnienie in vitro są zazwyczaj starsze od kobiet, które zachodzą w ciążę w sposób naturalny, co może wpływać na jakość ich komórek jajowych. Oczywiście na przebieg ciąży wpływ mogą mieć także ogólny stan zdrowia przyszłej matki, ew. choroby współistniejące.
Czy podczas takiej ciąży kobieta może pracować zawodowo, czy powinna przebywać na zwolnieniu lekarskim?
Kobiety leczone metodą in vitro powinny przestrzegać dokładnie takich samych zasad, co panie, które zaszły w ciążę w sposób naturalny. Mogą zatem – jeśli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych – być aktywne zawodowo.
„Powinny unikać wzmożonego wysiłku fizycznego, pamiętać o regularnych posiłkach, a także częstych przerwach w pracy.”
Ważne, by w każdym przypadku ciężarne stosowały się do zaleceń lekarza prowadzącego ciążę, który – jeśli zajdzie taka konieczność – zaleci im zwolnienie lekarskie i pozostanie w domu.
Czy ciąża po in vitro wymaga leżenia, czy można uprawiać jakieś delikatne sporty?
I znowu – bez względu na to, czy do zapłodnienia doszło w wyniku in vitro, czy w sposób naturalny, wszystko zależy od zdrowia matki i przebiegu ciąży. Zdarza się, że ze względu na bezpieczeństwo matki i dziecka lub by utrzymać ciążę, konieczna jest rezygnacja z jakichkolwiek aktywności, a nawet leżenie aż do rozwiązania. Jeśli jednak stan przyszłej mamy na to pozwala, nie musi ona zupełnie rezygnować z uprawiania sportu. Wręcz zalecana jest aktywność fizyczna, oczywiście w granicach rozsądku i po wcześniejszej konsultacji z ginekologiem. Często organizowane są specjalnie zajęcia dla ciężarnych, podczas których wspólnie wykonują one ćwiczenia pod okiem doświadczonych trenerów.
Czy ciąża po in vitro wymaga CC, czy poród może odbyć się siłami natury?
Jeśli mamy do czynienia z ciążą pojedynczą, która przebiega w sposób prawidłowy, to bez względu na metodę zapłodnienia, nie ma wskazań do porodu przez cesarskie cięcie i w każdym takim przypadku rekomenduje się poród siłami natury.
„W przypadku ciąży mnogiej, lekarz może rozważyć przeprowadzenie cesarskiego cięcia.”
Czy poród w przypadku ciąży po in vitro wiąże się z większym ryzykiem powikłań?
Przebieg porodu w przypadku ciąży uzyskanej metodą in vitro w żaden sposób nie różni się od porodu ciąży uzyskanej naturalnie. W obu przypadkach wszystko determinowane jest stanem zdrowia matki i dziecka, przebiegiem rozwiązania oraz ewentualnymi komplikacjami, które mogą zdarzyć się w każdym przypadku.
Czy dzieci urodzone poprzez metodę in vitro częściej mają wady wrodzone?
Choć rzeczywiście mówi się, że u dzieci poczętych metodą in vitro obserwuje się nieznacznie wyższy odsetek wad genetycznych, nie jest to związane z samym faktem zapłodnienia pozaustrojowego. Czynnikiem zwiększającym niewielkie ryzyko takich zaburzeń jest sama niepłodność, której przyczyny mogą oddziaływać na zdrowie potomstwa pary.
Czy ciąża po in vitro niesie ryzyko urodzenia wcześniaka?
Jak pokazują badania, im dłużej staramy się o uzyskanie ciąży, tym większe prawdopodobieństwo urodzenia wcześniaka. Zatem problemem nie jest samo zapłodnienie in vitro, a czynnik niepłodności, który zwiększa prawdopodobieństwo takich powikłań. Warto jednak pamiętać, że są to sytuacje bardzo rzadkie i najczęściej leczące się pary doczekują się zdrowego potomstwa urodzonego w terminie.
Polecamy: Kalendarz ciąży – 9 miesięcy tydzień po tygodniu. Twój przewodnik od poczęcia do porodu
Konsultacja medyczna: dr Janusz Pałaszewski, ginekolog-położnik, ordynator Kliniki Leczenia Niepłodności Invicta w Warszawie.
Polecamy także:
Niepłodność idiopatyczna – sprawdź, czy zawsze kończy się in vitro
Jakie badania przed in vitro – sprawdź
Dodaj komentarz